PDF'den okumak isteyenler için: Lütfen tıklayınız.
Giriş
Merhaba, bu başlangıç paketi Kazakça öğrenmek isteyen Türkler içindir. Şu an için temel bilgiler vardır. Zamanla güncellencektir. En son hali için ayu-iktu.blogspot.com’a bakınız veya Discord sunucumuza bakabilirsiniz.
1) Kazak Alfabesi
Not: Kazakistan Cumhuriyeti, Latin alfabesini geçiş için çalışmalarını sürdüyor. Eski kaynakları okurken sıkıntı yaşamamanız ve Rusça öğreniceğiniz için de Kiril alfabesini öğrenmeniz gerekiyor.
1.1 Kiril Alfabesi
Alfabeyi öğrenmek için “yazmanız” gerekiyor. Harfleri yazıp, biraz alıştıktan sonra bir metin belirleyip onu harfleri aklınıza kazıyana kadar yazmanız gerekiyor ama siz bir de “el yazısı” bölümüne bakın.
(Video) Arı Duru Türkçe: https://bit.ly/3jP3ra0
(Video ) Kazkah language with Zhanur: https://bit.ly/3i0A58l
1.2 El Yazısı
Kiril alfabesindeki harfler dik olduğundana yavaş yazarsınız. Zaman kazanmanız için “el yazısını” da öğrenmeniz gerekiyor.
(Video) Kazakh language with Zhanur: https://bit.ly/3lRkERX
1.3 Fonetik Alfabe
Hem Kazakça hem de Rusça telaffuzda sıkıntı yaşamamanız için “International Phonetic Alphabet (IPA)”i öğrenmeniz gerekiyor. Çok zor bir süreç değildir. Kısa sürede öğrenebilirsiniz. Sözlük bölümünde fonetik alfabe desteği olan bir Kazak sözlüğü önerdim.
Tablo: https://bit.ly/3lOSqr8
(Uygulama) British Council: https://bit.ly/333NgPm
2) Sözlük
Sözlüğü doğru kullanmak dil öğreniminde çok büyük avantajlar sağlar.
2.1. Kaynaklar
2.1.1 Basılı Kaynaklar
K.Koç, A.Bayniyazov, V.Başkapan, Kazak Türkçesi-Türkiye Türkçesi, Türkiye Türkçesi- Kazak Türkçesi Sözlüğü, TDK, 2019 (Transkripsyonludur.)
2.1.2 İnternet Kaynakları
Kazak Türkçesi-Türkiye Türkçesi, Türkiye Türkçesi-Kazak Türkçesi:
Pamukkale Üniversitesi ÇTLE Sözlüğü: https://bit.ly/32WWsVW
Lugat.kz: https://bit.ly/2EQTDOb
Google Translate
Kazak Türkçesi-Kazak Türkçesi/Rusça:
Sözdik.kz: https://bit.ly/3lQ498R ( Bu sözlükte kelime arattığınızda en üst satırda fonetik alfabesiyle yazımını görebilirsiniz.)
Lugat.kz https://bit.ly/2EQTDOb
Kazak Türkçesi- İngilizce:
Audaru: https://bit.ly/2QUmdjU (Transkripsiyonludur.)
Lugat.kz https://bit.ly/2EQTDOb
Hazırlayanın Notu:
Görüldüğü üzere basılı kaynak bir tane eklenmiştir. En güncel baskıdır. Elinizin altında basılı bir sözlük bulunması ve bunu durmadan karıştırmanızın sizler için ölçülemez derecede yararı olacaktır. İnternet kaynakları olarak daha farklı kaynaklar da mevcuttur lakin en iyi kaynaklar eklenmiştir.
3) Gramer
Kazakçanın (Kazak Türkçesi) grameri Türkiye Türkçesinin gramerine çok benzediğinden eğer Türk gramerini hakimseniz fazla sorun yaşamayacağınız bir konudur.3.1 Kaynaklar
3.1.1 Basılı Kaynaklar
Kenan Koç, Oğuz Doğan, Kazak Türkçesinin Grameri, IQ Kültür Yayıncılık
Nergis Biray, Ekrem Ayan, Güljanat Kurmangaliyeva Ercilasun, Çağdaş Kazak Türkçesi, Bilge Kültür Sanat,2018
Edt: Ahmet Bican Ercilasun, Türk Lehçeleri Grameri, Bölüm: Ferhat Tamir, Kazak Türkçesi Grameri
Edt: Ahmet Bican Ercilasun, Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü, Bölüm: Kazak Türkçesi Kısa Grameri
3.1.2 İnternet Kaynakları
(TR)
(Video) Mekserne Şahin: Türkçe video kaynak olarak tektir ve giriş için iyi bir kaynaktır.
Youtube kanal link: https://bit.ly/2QWgavb
(Video + Blog) Zeynep Jumadolda: Hem video hem yazılı kaynak olarak Kazak kültürü ve dili ile ilgili birçok içerik üretmiştir. Giriş için iyi bir kaynaktır.
Youtube Kanalı Link: https://bit.ly/3m1NKhQ Blog link: https://bit.ly/354sxO8
(ENG)
(Blog) Tilalemi: İngilizce bilenler için içerğinde bol örnek barındıran bir kaynaktır.
Link: https://bit.ly/3lSlDBy
(Video) Kazakh language with Zhannur: İngilizce bilenler için Kazak kültürü ve diliyle ilgili iyi içerikler mevcuttur. Youtube kanal link: https://bit.ly/320g9gg
Hazırlayanın Notu:
Kazakça (Kazak Türkçesi) grameri bilmeniz için Türkiye Türkçesi gramerini temel olarak bilmeniz gerekiyor. Örneğin: isim, fill, sıfat, sözdizimi vb. kelimeler size yabancı geliyorsa Kazakçayı daha kolay öğrenmek için ilk önce yapmanız gereken Türkçenin gramerini öğrenmektir. Aşağıdaki 20 dakikalık videoyu hakkını vererek izleyip, temel olarak Türkçenin gramerini öğrendikten sonra karşılaştırmalı (kazakça-türkçe) olarak gramer bilginizi arttırabilirsiniz. Aşağıda Türkçenin grameriyle ilgili üniversitelerde okutulan önemli kitapların da birkaçının ismini verdim. Şimdi gelelim asıl meseleye: Herkesin dil öğrenim süreci farklıdır. Bazıları grameri hemen atlayıp okuma yaparken pekiştirir bazılarıysa tam tersini yapar. Kısaca; “Her yiğidin yoğurt yiyişi farklıdır.” diyorum. Buradaki önerim yukarıdaki “basılı kaynak”lardan birini seçip ana kaynak olarak onun üzerinde çalışmaktır. Ek olarak internet kaynaklarından da faydalanabilirsiniz.
(Video) Türkçenin temel gramer bilgileri: https://bit.ly/2Dv2Uuo
(Kitap) Muharrem Ergin, Türk Dil Bilgisi, Boğaziçi Yayınları, 2019
(Kitap) Zeynep Korkmaz, Türkiye Türkçesinin Grameri Şekil Bilgisi, TDK, 2019
(Kitap) Süer Eker, Çağdaş Türk Dili, Grafiker Yayınları
4) Okuma
4.1 Kaynaklar
4.1.1 Basılı Kaynakları
Abay Kunanbauyev, Şiirler (Türkiye Türkçesini aktarılmıştır. Kazakça kısmı Kiril harflidir.)
Abay Kunanbauyev, Nasihatler (Türkiye Türkçesini aktarılmıştır. Kazakça kısmı Kiril harflidir.)
Mukağali Makataev, Seçme Şiirler (Türkiye Türkçesini aktarılmıştır. Kazakça kısmı Kiril harflidir.)
Not: Yukarıdaki 3 kitabı bu linkten https://www.kitap.turkdunyasivakfi.org.tr/ satın alabilirsin.
Reşit Rahmeti Arat, Kazak Türkçesi Metinleri, Bilge Kültür Sanat
Not: Gramer kitaplarının arkasında alıştırma metinleri vardır.
4.1.2 İnternet Kaynakları
kitap.kz : Kazak edebiyatının önde gelen yazarlarının kitaplarının bulunduğu ücretsiz bir sitedir. Çoçuk edebiyatı bölümündeki kitaplar giriş için uygundur. Kitap dinleme özelliği ile aynı zaman da “dinleme” yeteneğinizi geliştirebilirsiniz.
Link: https://bit.ly/32Zv3CL
qazcomics.kz: Kazak çizgi romanlarının bulunduğu bir sitedir. Link: https://bit.ly/2Z9nbx7
tilalemi.kz: çok fazla diyalog örneği vardır. Link: https://bit.ly/3lSlDBy
Haber siteleri: Listeler kısmında verilmiştir.
Hazırlayanın Notu:
Basılı ve internet kaynakları olarak en iyi kaynaklar verilmiştir. Burada önemli olan zorla değil severek okumanızdır. O yüzden kendi zevkinize göre seçimler yapabilirsiniz. Okurken en dikkat etmeniz gereken konu, aynı zaman da grameri pekiştirmeye çalışmaktır. Çünkü dün okuduğunuz cümleleri yarın yazmaya çalışacaksınız.
5) Dinleme
Türk dili vurgulu bir dildir. Bu yüzden bu konuda çok sıkıntı yaşamayacaksınız. Önemli olan kulağınızın alışmasıdır. O yüzden bol bol müzik, dizi, film, haber vb. yayınları dinlemeniz gerekiyor.
5.1 Kaynaklar
kitap.kz: Okuma kısmında belittiğimiz gibi okuma yaptıktan sonra dinleme yapabileceğiniz çok güzel bir kaynaktır. Link: https://bit.ly/32Zv3CL
Soyle.kz: Birçok kaynak mevcuttur. İyice bir göz atın derim. Link: https://bit.ly/2Zc7HbX
Müzik platformları: Last.fm, music.youtube.com, music.yandex.com, spotify vb.
Lyrics Training: Karaoke ve kelime bulma oyunu oyanayabileceğiniz bir sitedir. Kazakça desteği yoktur ama siz kendiniz Türkçeyi seçip Kazakça şarkılar ekleyebilir ve çalışabilirsiniz.
Link: https://bit.ly/3buWEzh
Haber kanalları: Listeler kısmında verildi.
Vlogger: Listeler kısmında verildi.
Youtube müzik kanalları: Listeler kısmında verildi.
Hazırlayanın Notu:
Lyrics Training gibi uygulamaları kullanın. Sizin için en uygunu neyse onu yapın. Sıkılmayın yeter. Kulağın alışması zaman isteyen bir süreçtir. Bu yüzden tekrar ediyorum: “Sıkılmayın yeter.”
6) Yazma
İyi yazmanın öncülü iyi okuyabilmektir.
6.1 Kaynaklar
Slowly: Mektuplaşma uygulamasıdır.
Speaky: Dil öğrenenler için mesajlaşma uygulaması.
Discord: Kazakça öğrenenler için bir sunucu mevcuttur. Veya Ahmet Yesevi Üniversitesi (AYU) 2020 girişlilerin yaptığı gibi kendi sunucunuzu kurup fakültenizdeki hem Kazak hem Türk arkdaşlarınızı davet edebilirsiniz. (2020 girişli olupta sunucuya ulaşamayanlar moderatörlerle iletişime geçebilir)
Hazırlayanın Notu:
Belirli bir seviyeden sonra yazmaya başlamanız gerekiyor. Hepsini bir arada da yapabilirsiniz ama zorlanacaksınızdır. O yüzden “okumada” biraz geliştikten sonra yazmaya başlayabilirsiniz.
7) Konuşma
Emekli olmaya 3 yıl kala göbek salan gurbetçi dayıların da dediği gibi: “Dil dile değmeden öğrenilmez.” Şaka bir yana “konuşma” birçok dil becerisinin harman olduğu bir yerdir. Dilin yaşadığı yerde yaşamıyorsanız zor gelişen bir beceridir. Ama günümüz şartlarında bunu internet ile tam olarak karşılayamasanız bile büyük bir kısmını halledebilirsiniz.
7.1 Kaynaklar
Discord: Kazakça öğrenenler için bir sunucu mevcuttur. Veya Ahmet Yesevi Üniversitesi (AYU) 2020 girişlilerin yaptığı gibi kendi sunucunuzu kurup fakültenizdeki hem Kazak hem Türk arkdaşlarınızı davet edebilirsiniz. (2020 girişli olupta sunucuya ulaşamayanlar moderatörlerle iletişime geçebilir.)
Hazırlayanın Notu:
Karşı tarafı anlamadan konuşmanız hiçbir anlamı yoktur. O yüzden “dinleme” beceriniz ne kadar iyiyse “konuşma” beceriniz o kadar da iyi olacaktır.
8) Listeler
Haber Siteleri
Abai.kz
Nur.kz
Massaget.kz
Zakon.kz
Turkystan.kz
Qazaqstan.tv
Azattyq.org
Haber kanalları
Astana TV: https://bit.ly/2QW4cl9
Qazaqstan TV: https://bit.ly/3i2Jkoh
Almaty TV: https://bit.ly/359WHiU
Azattyq TV: https://bit.ly/358CH09
Vlogger/Youtuber
(Yemek) Gulzhannat Nurusheva: https://bit.ly/2R0j1mN
Dalbek: https://bit.ly/3gWzjry
(Oyun) NurChannel: https://bit.ly/2Z8mzb8
Müzik Kanalları
Gakku TV: https://bit.ly/3jSvC8i
Toy Duman: https://bit.ly/3h3cHpd
Müzik Oynatma Listeleri
Gakku TV Popüler Şarkılar: https://bit.ly/3bvssUH
Live Musical Top 100 KZ: https://bit.ly/2FeEiGH
Her konudaki en popüler Youtube kanallarının geniş listesi: https://rb.gy/8dy3in
Yorum Gönder